Kedilerde ağız yarası immün yetmezlik virüsünden plak oluşumuna kadar birçok sebepten ortaya çıkabilir. Ağız yaraları tipik olarak ağızda açık ve küçük yaralar olarak kendini göstermektedir. Kedilerde meydana gelen ağız yaraları uzun süre tedavi edilmediğinde ağrıya ve kanamaya neden olabilir. Aynı zamanda kedilerde ağız yaraları başka belirtileri de beraberinde getirir.
Kedilerde Ağız Yarası Nasıl Geçer
Ağız mukozası giderek kötüleşen bir iltihaba dönüşür ve stomatit olarak adlandırılır. Kedilerdeki ağız yaraları herpes virüsü ve calicivirüs gibi enfeksiyonlar ile ortaya çıkar. Ağız ülseri ve iltihaplar, kedi popülasyonunun %3’ünü etkilemektedir. Etkilenen kediler ise genellikle safkan kedilerdir. Ağız yaraları uzun vadede oldukça ciddi ve ağrılı bir hastalık haline gelebilir. Tedavi edilmediği taktirde hayati tehlikeye dahi sebep olur.
Kedilerde Ağız Yaraları Belirtileri
Kedilerde ağız yaraları ağrı ile kendini göstermektedir. Kediler acılarını belli etmeseler de ağız iltihabı oldukça acı ve ağrı vericidir. Kediler bir esneme ile acı içinde sağlayabilir. Aynı zamanda kedilerde yaklaşma-kaçınma adı verilen bir davranış biçimi bulunmaktadır. Yemeğine yaklaşan bir kedinin yemek yerken duyacağı acıyı tahmin ederek mama kabına tıslaması örnek olarak verilebilir. Kedilerdeki ağız yaraları kolayca fark edilmediği için öncelikle davranış değişiklikleri gözlenebilir.
- İştahsızlık
- Kilo kaybı
- Şiddetli acı
- Ağzın açılması ile ses çıkarma ve ağlama
- Yemek yerken yiyecekleri düşürme
- Yemek yemeği veya içmeyi reddetme
- Yüzde pençe izleri
- Ağız kokusu
- Yutma güçlüğü
- Dişlerde plak oluşumu
- Salya akıntısı
- Tüylerin zayıflaması
- Şiş, kırmızı diş etleri
- Farenjit
- Kalın tükürük
- Ağrı
- Görünür ülser ve lezyonlar
Kedilerde Ağız Yarası Nedenleri
Kedilerde meydana gelen ağız iltihaplarının nedeni tam olarak bilinmemektedir. Aynı zamanda bağışıklık sisteminin reaksiyonu ve kedinin kendi bağışıklık sisteminin dışında ağızda bakterilere saldırması olarak tanımlanabilir. Kedilerde bağışıklık sistemi ağızdaki plaklar ile tetiklenmektedir. Ağız iltihaplarına ve ülserlerine, diş hastalıklarının haricinde bakteriler ve virüsler de neden olabilmektedir. Ağız yaralarına neden olan bu bakteri ve virüsler ise;
- Kedilerde lösemi virüsü (FelV)
- Kedi immün yetmezlik virüsü (FIV)
- Kedilerde herpes virüsü-1 (FHV-1)
- Kedi calicivirüs (FCV)
- Bartonella (bakteri)
Kedilerde Ağız Yaraları Teşhisi
Kedilerde ağız yaralarının teşhisi, ilk adımda diş kayıtları dahil olmak üzere tıbbi geçmişinin incelenmesi ile başlamaktadır. Ülser seviyesinin tespit edilmesi için ağız içi muayene yapılır. Kedinizin ağzı ve boğazı ayrıntılı bir şekilde incelenmelidir. Bunun için genel anestezi ya da sedasyon gerekir. Kedinizdeki sistemik hastalıklar değerlendirilebilir. Aynı zamanda virüs izolasyon testi uygulanarak virüs tespiti sağlanır. Bağışıklık ile ilgili virüsün tespiti içinse retroviral test yapılmalı. Ağız bozukluklarının tespiti için de histopatojenik değerlendirme yapılır.
Kedilerde Ağız Yaralarına Ne İyi Gelir?
Kedilerin ağız yaralarına ilk adımda ağrı kontrolü ve iltihap engelleyici ilaçlar ile başlanır. Kedilerde meydana gelen ağız yaraları, bağışıklık sisteminin bir reaksiyonu sonucu ortaya çıkar. Bu nedenle bağışıklık sistemini baskılamak ya da hastalığı bastırmak için steroid ilaçlar kullanılabilir. Aynı zamanda ilaçlı ağız gargaraları ve antibiyotikler de veteriner hekim tarafından reçete eder. Hastalığın kökenine göre ilaçlar ile tedavi etmek yalnızca geçicidir. Hastalığın kaynağı diş hastalıklarıysa hasarlı dişlerin ya da tüm dişlerin çekilmesi gerekir. Ayrıca kedinizde ağız iltihabının en bilinen tetikleyicisi plaklardır. Ağızda bulunan bakterilerin ürettiği salgılar ise dişlerin üzerinde biyofilm denilen tabakası oluşur. Belli aralıklar ile diş temizliği yapılmaz ise biyofilm diş üzerinde birikir ve plak oluşumuna sebebiyet verir. Plaklar daha sonra diş taşlarına dönüşür. Bu nedenle kedilerin yavruluktan itibaren dişlerinin fırçalanmasına alıştırılması önemlidir.