Kedilerde Aspergilloz Belirtileri, Tedavisi
Kedilerde aspergilloz belirtileri sebep olan aslında mantarın sebep olduğu bir enfeksiyondur. Bu mantarlar, ölü yapraklar, toprak yüzeyinde ve çürüyen bitkilerde yuvalanırlar. Aspergillus mantarı, hem iç hem de dış ortamlarda çok sık rastlanılan 180’den fazla küf türünü içerir. Daha çok bozulan gıdalar üzerinde görülen küf çeşididir. Bu küflerin bazıları zararsız olsa da birkaç tanesi kedilerin bağışıklık sistemini zayıflamasına neden olur. Kedilerde akciğer hastalığı, astım gibi ciddi sorunlara yol açar.
Kedilerde Aspergilloz Nasıl Bulaşır?
Aspergilloz enfeksiyonu özellikle bağışıklık sistemi zayıflamış olan kedileri hedef alır. Solunum yolu ile vücuda girerler. Ancak kedilerin burun reseptörlerinde koruyucu mekanizmalar vardır. Solunan havadaki yabancı maddeleri yakalamak için mukus tabakası vücuda girmesini önleyerek hapşırma yoluyla vücuttan dışarı atar. Kedilerde sağlıklı bir bağışıklık, tüm vücut sistemini aktif olarak koruyarak, yabancı misafirlere karşı savunma oluşturur.
Kedilerde Aspergilloz Belirtileri
İki forma ayrılan bu enfeksiyon kedilerde daha az yaygın görülen formu sino-nazal (kronik enfeksiyon). Nazal aspergilloz ile enfekte olan kediler, bitki tohumları gibi üreme hücreleri olan mikroskobik sporlarını soluduklarında enfekte olurlar. Mantar daha sonra burun boşluğu ve sinüsler gibi burundaki mukus içinde büyümeye başlar. Nazal aspergilloz belirtileri; Kronik burun akıntısıyla başlayıp aralıklı burun kanamaları görülür. Burun deliklerinin kenarlarında kuruluk, iltihaplanma ülserler oluşmaya başlar. En yaygın belirtileri: hapşırma, horlama ve aşırı burun akıntısıdır. Burun, gözler ve yanaklarda şişlik rastlanır. Bazı kedilerde çene altındaki lenflerde büyüme başlar. Ateş ve iştahsızlık da beraberinde görülen etkilerdir.
İkinci tip aspergilloz Sino-orbital, göz arkasında bir mantar kitlesi gelişir. Gözler de şişlik meydana gelir. Şişliğin şiddetine göre hastalığın ilerlemesiyle göz sorunları ve nörolojik anormallikleri ortaya çıkar.
Kedilerde Aspergilloz Vücuda Etkileri
Mantar, vücuda solunum yoluyla girerek kan dolaşımıyla diğer organlara nüfuz eder. Mantarın vücuda yerleştiği yere göre belirtiler gösterir. Kediler en yaygın enfeksiyon bölgeleri; akciğerler, merkezi sinir sistemi ve gastrointestinal sistem mevcuttur. Eğer bu alanlar enfekte olursa klinik belirtileri şunlardır:
- Öksürük,
- Hızlı nefes alma,
- Azalan iştah,
- İshal,
- Karın ağrısı,
- Nörolojik bozukluklar
Ne yazık ki, çoğu kedi bu belirtileri gösterdiğinde hastalık ölümcül dereceye ulaşmış olur.
Kedilerde Aspergilloz Teşhisi
Kedilerde nazal aspergilloz teşhisi için birkaç testten geçerler. X ışınları, bilgisayarlı tomografi, MRI enfeksiyonu görmek için bunlardan bazıları ihtiyaç duyulur. MRI, BT ve x ışınları tanı koyarken kesin sonuçlara gidilebilir.
Mantar plaklarını görebilmek için kedinin burun kanalına iğneye benzer küçük bir kamera ile girerek yapılan rinoskopi tekniği ile teşhis konulur.
Mantar teşhisi yaparken organizmaların incelemek için biyopsi alınır. Burun akıntısında mantar genelde görülmez. Ancak burun boşluğundaki mukus temizlenir.
Antikor testi yapılır. Eğer kan testi sonucunda pozitif çıkarsa enfeksiyon teşhisi konulmuş olur. Ancak aspergilloz farklı türü olduğu için yalnızca kan testi ile kalınmaz.
X Işınları ve BT Taramaları
Bazı durumlarda bu testleri gerçekleştirmek gelişmiş aramaların yapılması hayvan hastanelerinde mümkündür. Bazı vakalarda bu makinelere gerek kalmadan burun mukuslarından mantar teşhisi konulabilir.
Hangi Kediler Aspergilloz Enfeksiyonuna Yakalanma Riski Altındadır?
İki tür Aspergillus mantar enfeksiyonu vardır. sino-orbital ve sinonazal aspergilloz’dir. Her iki enfeksiyon türü de kediler için tehlikeli olsa da belirli cinsler için daha risklidir. Örneğin İran kedisi bu mantar enfeksiyonuna karşı daha hassastır. Fırsatçı bir mantar enfeksiyonu olması kendisine zayıf hedefler bulur. İmmün yetmezlik yaşayan kediler daha çok risk altındadır. Diyabet, kedi lösemi virüsü(FeLV) hastalığına yakalanan kedilerin enfeksiyona yakalanması yüksektir.
Kedilerde Aspergilloz Tedavisi
Mantar enfeksiyonların tedavisi uzun bir süreçtir. Kullanılan ilaçların da toksik olarak bazı kedilerde yan etkilere maruz bırakabilir. Hastalıklı dokular cerrahi teknik ile çıkarılır. Mantar enfeksiyonu önleyici ilaçlar ameliyata ek olarak kullanılır. Fakat her zaman başarılı olmaz. Tedavi sırasında Antifungal ilaçlarda maliyet açısından pahalı olabilir. Çoğu kedi uzun süren tedavi süresinde yaşam kalitelerinin düşmesiyle hayatta kalamayabilirler.
Nazal aspergilloz enfeksiyonuna yakalanan kedilerin tedavisi diğerine nazaran daha başarılı sonuçlar elde edildi. Tedaviye olumlu yanıt veren kedilerde ise tekrardan enfeksiyonu yenilemesi görülebiliyor. Eğer kedinizde aspergilloz olduğundan şüpheleniyorsanız vakit kaybeden veteriner hekiminize götürmelisiniz. Ne kadar erken teşhis konulursa kurtulma şansı ve tedaviye yanıt vermesi de o kadar erken olacaktır.